توفان در واقع نوعی سیکلون یا همان توفان موسمی مناطق حاره‌ای و در واقع اصطلاحی عام برای سیستم کم فشارست که معمولاً در نواحی گرمسیری بوجود می‌آید و با سرعتی بیش از 110 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند. سیکلون حاره‌ای توأم با رعد و برق است، و همزمان حرکت به طرف ساحل، بادهای تند، گردباد، باران‌های سیل‌آسا و شدید و سیلاب را با خود به همراه می‌آورد. توفان ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری به خطوط ساحلی، حتی تا چند صد کیلومتری به سمت خشکی وارد کنند. سرعت آنها از 200 کیلومتر در ساعت بیشتر است. توفان‌های موسمی می‌توانند باعث پیدایش گردباد و بادهای سهمگین شوند و امواج خروشان و بلند توفانی در نواحی ساحلی بوجود آورند، که بواسطه بارش‌های سنگین خسارات بسیاری به‌جا بگذارند.
علاوه بر خسارات اولیه که سبب آنها نیروی خود توفان است (فرو ریختن سقف خانهها، از ریشه در آوردن درخت ها و …)، اشیایی که توفان به اطراف پرتاب می‌کند، موجب خسارات جانی ومالی زیاد میشوند. توفان به سیمهای انتقال برق و نیز تیرهای چراغ برق صدمه میزند و در نتیجه کار دستگاههای تصفیه آب و فاضلاب و تلمبه خانههایی را که با نیروی برق کار میکنند مختل میسازد .
اقدامات قبل از وقوع توفان
استفاده از بادشکن‌های محکم بهترین محافظ برای پنجره‌هاست؛
پنجره‌ها را با استفاده از تخته‌های چندلایة 15-20 سانتی‌متری متناسب با پنجره‌ها آماده و نصب کنید؛ نوارها باید به شکلی باشند که مانع از شکستن شیشه‌ها شوند.
برای محکم‌کردن خانه از بام تا اسکلت و بدنه آن، بست و تسمه بکارببرید.
شاخ و برگ‌های درختان اطراف خانه را کوتاه کنید.
جوی‌های آب را تمیزکنید.
در ساختمان خود یک اتاق امن مهیا کنید.
در مناطق توفان‌خیز، بام منازل را گنبدی بسازید.
شیشه‌های بزرگ را با نوار چسب و یا با تخته‌های محکم محافظت نمایید.
با کاشتن گیاهان در مناطق کویری از روان شدن شن‌ها در زمان توفان جلوگیری کنید.
پنجره‌های ساختمان را مقاوم دربرابر توفان طراحی کنید.
درکنار درختانی که احتمال شکستگی یا کنده شدن آنها می‌رود قرارنگیرید.
در زمان توفان در کنار رودخانه‌های بزرگ و ساحل دریاها احتمال آب‌گرفتگی معابر و راه‌افتادن سیل وجوددارد.
یک رادیو یا تلویزیون که با باتری نیز کار مینماید، در دسترس قرار دهید.
اغلب در طی توفان، درست زمانیکه اطلاعات در مورد اعلام وضعیت هوا بیش از همیشه موردنیاز است، جریان برق قطع میشود.
لوازم و ابزاری را که بیرون هستند به داخل بیاورید.
غذا و آب ذخیره کنید، رادیو و چراغ قوه همراه داشته باشید.
آماده کردن محل امن
در بخش‌های بسیاری از کشور، توفان‌های شدید خطری جدی برای ساختمان‌ها و ساکنین آن ایجاد می‌کند.
محل اقامت شما ممکن است طبق اصول و استاندارد ساخته شده باشد، ولی این بدان معنا نیست که توانایی مقاومت در برابر بادهای شدید ناشی از گردبادها و توفان‌های مهیب را دارد.
هدف از تهیه مکان امن یا پناهگاه تهیه فضایی است که شما و خانواده‌تان را محافظت کند.
می‌توانید محل امن را در جاهای مختلفی از منزل بسازید:
در زیرزمین روی سطح بتنی پی ساختمان یا کف گاراژدر اتاقی در طبقه اول ساختمان محل امن اگر در زیرِ زمین باشد امنیت بیشتری دارد، حتی اگر این محل امن، در طبقه اول ساختمان باشد نیز حفاظت و ایمنی لازم را برای شما فراهم می‌آورد.
این محل باید طوری طراحی شود که از انباشته‌شدن آب به هنگام بارش باران‌های سنگین که اغلب همراه با توفان شدید می‌باشد جلوگیری کند.
محل امن برای محافظت از ساکنین باید طوری ساخته شود که تاب مقاومت در برابر بادهای شدید و ریزش آوار را داشته باشد.
حتی اگر بقیه قسمت‌های ساختمان به شدت تخریب و صدمه دیده باشد.
نکات مهم جهت ساختن محل امن
محل امن باید به اندازه کافی محکم و مقاوم در برابر تخریب و لرزش باشد.
دیوارها، سقف، کف و درهای ساختمان باید به اندازه کافی در برابر فشار باد و آوار مقاومت داشته باشند.
اتصالات بین همه بخش‌های محل امن باید به قدرکافی محکم و مقاوم در برابر توفان باشد.
دیوارهای بخش داخلی یا خارجی محل امن باید از سایر بخش‌های ساختمان جدا شود تا درصورت وارد آمدن صدمه به ساختمان، محل امن آسیبی نبیند.
اقدامات حین وقوع توفان
برای اطلاع از وضعیت و گرفتن دستورات لازم به رادیو، تلویزیون و یا اعلام بلندگوهای عمومی گوش فرا دهید.
جریان برق، آب و گاز را قطع کنید (امکان شروع هر گونه حریق را از بین ببرید).
در منزل بمانید و به پنجره و درها نزدیک نشوید (به محکمترین قسمت خانه پناه ببرید).
تماشای توفان سهلانگاری است، وقتی که امواج توفان درست بالای سر شماست مرحله آرامش است بزودی باد شدید از سمت دیگر بر خواهد خواست.
توفان ممکن است موجب جاری شدن سیل گردد پس، از جادههایی استفاده کنید که از رودخانهها دور باشند.
جز در مواقع ضروری رانندگی نکنید.
اگر فرصت ندارید به پناهگاه بروید در نزدیکترین جوی آب دراز بکشید و سر خود را با دست بپوشانید.
چنانچه دستور ترک محل صادر شود، باید فوراً به آن عمل نمایید.
اقدامات بعد از وقوع توفان
بعد از توفان به خارج از منزل نروید (به آرامش پس از وقوع توفان اعتماد نکنید، این آرامش بیش از چند دقیقه طول نخواهد کشید، در داخل منزل و پناهگاه باقی بمانید زیرا توفان شدید از جهت مخالف باز خواهد گشت).
از تلفن فقط در موارد ضرورت استفاده نمایید.
بعد از بروز توفان از مناطق خطر و آسیب دیده دوری نمایید.
اگر احساس میکنید که به سقف خانه فشار می‌آید و در حال خراب شدن است پنجرهای را باز کنید.
درصورتی‌که احتمال تخلیه محل هست یک مخزن بنزین پر در ماشین داشته باشید چراکه ممکن است در طول حادثه پمپ بنزین بسته شود و یا به علت قطع برق آنها کارنکنند.
برای گیر نیفتادن در شرایط آب و هوایی بد سریعاً محل را ترک‌کنید.
از راه‌های پیشنهاد شده برای تخلیه استفاده کنید.
هرگز از میان‌برها نروید چراکه ممکن است مسدود شده باشند.
مراقب پل‌ها و جاده‌های آسیب‌دیده باشید، از راه‌های سیل گرفته حرکت نکنید.
به مسیرهایی که خطوط برق روی زمین افتاده نزدیک نشوید.
اگر زمان کافی دارید
تمام تجهیزات موردنیاز خود را جمع‌آوری کنید.
کفش و لباس مناسبی که شما را بپوشاند مانند پیراهن بلند و آستین دار، کلاه و پتوی بزرگ و بلند استفاده کنید.
خانه خود را از خطرات محفوظ نگهدارید؛
درها و پنجره‌ها را محکم ببندید؛ لوازم برقی را از پریز بیرون بکشید؛ یخچال و فریزر را از پریز بیرون نکشید مگراینکه خطر سیل وجود داشته باشد.
به دیگران بگویید کجا می‌روید.
منبع :www.helal-uast.ac.ir
