عادی سازی بعدازبحران
| عادی سازی بعدازبحران |
|
|
بازسازی فرآیندی تدریجی است که ایمنی همانند سلامتی جسم و روح در آن از مباحث اولیه می‌باشد. درصورتی وجود نیروهای کمکی، دانستن نحوة دسترسی به آنها، روند کمک‌رسانی را سریع و راحت‌تر می‌سازد. این بخش به منظور بازگرداندن جامعه، افراد و زندگی به حال عادی و معمولی، توصیه‌هایی برای بعد از وقوع حوادث پیشنهاد می‌دهد.
تضمین ایمنی خود (به عنوان اولین اقدام)
بعد از بروز یک حادثه اولین دغدغه، سلامت و ایمنی خود و خانواده است. به همین خاطر باید مسایل ایمنی احتمالی را درنظرگرفته و مراقب سلامت و آسایش خانواده بود.
کمک به مصدومین
وضعیت جسمی مصدومین را بررسی نمایید آنها را حرکت ندهید مگرآنکه درمعرض خطر مرگ یا جراحت‌های بیشتر باشند.
اگر مجبور به حرکت‌دادن فرد بیهوش هستید، اول گردن و کمر وی را ثابت نمایید، پس از آن فوراً درخواست کمک کنید.
اگر مصدوم به راحتی نفس نمی‌کشد، با دقت وضعیت جسمی وی را برای تنفس مصنوعی با بازکردن راه‌های هوایی بررسی کرده و تنفس دهان به دهان انجام دهید.
با استفاده از پتو، دمای بدن مصدوم را حفظ کنید، مراقب باشید که دمای بدن وی بالا نرود.هرگز به فرد بیهوش مایعات نخورانید.
بهداشت
خودتان را خسته نکنید، سعی نکنید یکباره همه کارها را انجام دهید، کارها را اولویت‌بندی نموده و به آرامی دنبال کنید.
زیاد آب بنوشید، غذای مقوی بخورید، چکمه ودستکش‌های محکم کار بپوشید.
دست‌های خود را بعد از کار در آوار، با آب تمیز و صابون بشویید.
موارد ایمنی
مراقب مسایل ایمنی جدیدی که بواسطه بروز حادثه ایجاد می‌شود و نیز جاده‌ها و ساختمان‌های تخریب‌شده، آب‌های آلوده، نشت گاز، شیشه‌های شکسته، سیم‌های برق معیوب و ساختمان‌های آسیب‌دیده باشید.
مقامات و مسئولین را در جریان مسائل بهداشت و ایمنی ازجمله موادشیمیایی ریخته شده، خطوط برق ازکارافتاده و سوخته و حیوانات تلف شده قراردهید.
احیای مجدد منابع
خانه های آسیب دیده از سیل را بازسازی نمایید.
گل و لای را از خانه دورکنید، خانه را از هجوم سیل و گل و لای حفظ کنید.
برای ایمن ساختن ساختمان، اطلاعات و راهنمایی‌های لازم را بیاموزید، که چگونه با انجام اقدامات کم هزینه خطر بروز حوادث طبیعی را کم‌کنید.
برنامه ملی برای بیمه در برابر سیل داشته باشید که قبل از وقوع سیل، در حین و بعد از آن چه اقداماتی باید انجام داد.
خطرات ناشی از سیل و حوادث موجود در منطقه را بیاموزید و درمورد بیمه در برابر سیل آگاهی به دست آورید.
بازسازی خانه نکات اصلی
بعد از یک حادثه، بازگشت به خانه به لحاظ روحی و جسمی چالش‌هایی با خود دارد که مهم‌تر از همه احتیاط است.
وضعیت مصدومین را بررسی کنید و تنها در صورت ضرورت و احتمال خطر مرگ یا جراحت‌های بیشتر آنها را حرکت دهید.
اگر مجبور به حرکت‌دادن فرد بیهوش هستید، اول گردن و کمر وی را ثابت نمایید، پس از آن فوراً درخواست کمک کنید.
حتماً همراه خود رادیو باتری دار داشته باشید تا به این وسیله از جدیدترین اخبار مطلع شوید.
با استفاده از یک چراغ قوه، خانه آسیب‌دیده خود، را بررسی کنید.
یادتان باشد که چراغ قوه را قبل از ورود به خانه روشن کنید، چون اگر در منزل گاز نشت کرده باشد ممکن است با یک جرقه آتش سوزی رخ دهد.
مراقب حیوانات وحشی یا سایر جانوران بویژه مارهای سمی باشید.
هنگام عبوردر آوار از یک عصا یا چوب نوک تیز استفاده کنید.
از تلفن فقط برای درخواست کمک استفاده کنید.
از خیابان دور بمانید.
درصورت لزوم مراقب اجسام معلق و یا در حال سقوط مانند سیم‌های برق معیوب و سوخته، دیوارهای سست، پل‌ها، جاده‌ها و پیاده‌روها باشید.
اقدامات قبل از ورود به خانه
با دقت اطراف خانه را ببینید، خطوط برق، نشتی در خطوط گاز و خطرات ساختمان را بررسی کنید.
هرگونه شک و شبهه در مورد ایمنی را با یک کارشناس و متخصص و یا مهندس ساختمان قبل از ورود به داخل در میان بگذارید.
در این شرایط وارد خانه نشوید:
استشمام بوی گازوجود بقایای سیلاب اطراف ساختمان احتمال خطر آتش‌سوزی در خانه و اعلام امن نبودن آن توسط مسئولین
در این شرایط وارد خانه شوید:
زمانی‌که وارد خانه می‌شوید باید برخی کارها را انجام داده و از انجام برخی خودداری کنید.
با احتیاط وارد خانه شوید و ابتدا میزان صدمات و خسارات را بررسی کنید.
مراقب سطوح سست و آسیب‌دیده باشید. این موارد را نیز باید در بدو ورود به خانه بررسی کنید:
گاز: اگر صدای گاز یا بوی آن را استشمام کردید فوراً پنجره ها را بازکرده و خانه را ترک کنید.
درصورت امکان، شیر اصلی گاز را از بیرون قطع‌کنید و فوراً از خانه همسایه به شرکت گاز خبر دهید.
درصورتی‌که موفق شدید شیراصلی گاز را ببندید برای وصل مجدد آن حتماً از یک کارشناس کمک بگیرید.
هرگز برای روشنایی در خانه آسیب‌دیده، سیگار، فانوس، شمع یا مشعل روشن نکنید، تازمانی‌که مطمئن شوید، که نشتی گاز و یا سایر مواد قابل اشتعال دیگر وجود ندارد.
وجود جرقه یا سیم‌های معیوب و بدون عایق:
درصورتی‌که بدن‌تان خیس نیست یا در آب قرار ندارید و ایمن هستید سیم‌های برق را بررسی کنید.
درصورت امکان، فیوز اصلی برق را قطع کنید. درصورت ناامن بودن، سریعاً محل را ترک کرده و درخواست کمک نمایید.
لامپ‌ها را روشن نکنید مگراینکه مطمئن شوید که خطری برای شما نداشته باشد.
ممکن است برای سیم‌کشی به یک متخصص نیاز داشته باشید.
تجهیزات: اگر وسایل الکتریکی خیس هستند فوراً منبع اصلی برق را قطع کنید.
سپس وسایل برقی را از پریز بیرون بکشید و بگذارید خشک شوند.
حتماً قبل از استفاده مجدد از وسایل برقی یا اتصال خطوط برق آنها را با یک متخصص و برقکار وارسی کنید.
سیستم آب و فاضلاب: درصورتی‌که لوله‌های آب صدمه دیده‌اند شیر اصلی را ببندید.
قبل از استفاده از هر آبی حتماً مسئولین را در جریان قراردهید چرا که احتمال آلودگی آب وجود دارد و آب چاه را قبل از استفاده
حتما تست کنید.
تا زمانی‌که سالم بودن سیستم فاضلاب مطمئن نشدید سیفون توالت را نکشید.
غذا و سایرآذوقه‌ها: غذاها و سایر مواد خوراکی را که مشکوک به آلودگی یا تماس با سیلاب می‌باشند را دور بریزید.
اگر در زیرزمین منزل آب جمع شده برای جلوگیری از واردآمدن صدمه آن را به تدریج بیرون بریزید.
اگر زیرزمین خالی از آب ولی محدودة اطراف آن خیس باشد، دیوارهای زیرزمین ممکن است در اثر نم فرو بریزد و کف آن سست شود.
کابینت‌ها را باز بگذارید: مراقب سقوط اجسام از کابینت‌ها باشید.موادشیمیایی ریخته‌شده را تمیزکنید.
اقلام و موادی را که ممکن است از طریق فاضلاب، باکتری‌ها یا مواد شیمیایی دیگر آلوده شده باشند همچنین مواد قابل استفاده را
تمیز کنید.
با شرکت بیمه تماس بگیرید، در ضمن از صدمات وارده عکس بگیرید.
کمک گرفتن در حوادث
نظارت برگزارش‌های رادیو و تلویزیون محلی و سایر رسانه‌ها برای اطلاع‌رسانی در مورد اسکان، تغذیه، کمک‌های اولیه، پوشاک و کمک‌های مالی بسیار حائز اهمیت است. این بخش به اطلاعات کلی در مورد انواع کمک‌ها می‌پردازد.
کمک مستقیم
در امداد و کمک‌رسانی مستقیم به افراد و خانوار‌ها، سازمان‌هایی چون هلال‌احمر، نیروهای نظامی و سایر سازمان‌های
داوطلب نقش‌دارند. این سازمان‌ها در امر آذوقه، سرپناه، امداد و کمک‌رسانی تلاش می‌کنند.
مقابله با حوادث
شناخت حوادث
تشخیص علایم استرس
کاهش استرس ناشی ازحوادث
بار عاطفی ناشی از حوادث گاهی اوقات به مراتب از خسارات مالی و تنش‌هایی مانند ازدست‌دادن خانه، شغل یا موقعیت شخصی مخرب‌تر است.
پس از هر سانحه یا بلا افکار و احساسات ویا رفتارهایی در بین افراد بازمانده ای که آسیب دیده و یا شاهد صحنه ای دردناک بوده اند جریان پیدا می کند.
درک و پذیرش حوادث
هرکس که حادثه را دیده یا به نوعی آن را تجربه کرده به طریقی تحت تاثیر آن قرارمی‌گیرد.
دلواپسی و نگرانی درباره ایمنی و سلامت خود و افراد خانواده و نزدیکان امری طبیعی است.
احساس غم و اندوه عمیق وعصبانیت، واکنش های عادی در حوادث است.
آگاهی و پذیرفتن احساسات به بهبود و بازگشت سریع شما به حال عادی کمک می‌کند.
تمرکز روی قدرت و توانمندی‌ها به شما کمک می‌کند.
در هر حادثه افراد نیازهای متفاوت و راه‌های مختلف برای غلبه بر آن دارند.
در هر حادثه رویارویی با افرادی که درد و رنج عمیقی را متحمل می‌شوند، امری طبیعی است.
بعد از حوادث دغدغه اصلی بیشتر معطوف گروه های آسیب پذیر به ویژه زنان،کودکان، معلولین و سالخوردگان است، حتی کسانی‌که یک حادثه را بطور غیرمستقیم تجربه کرده‌اند به واسطه پوشش گسترده رسانه‌ها می‌توانند تحت تأثیر قرار‌گیرند.
تشخیص علایم استرس
در صورت بروز علایم زیر، افراد نیازمند کمک‌های مشاوره و مدیریت استرس می‌باشند:
مشکل در افکار و برقراری ارتباط
مشکل در خواب
عدم حفظ تعادل در زندگی روزمره
کاهش آستانه صبر و تحمل
افزایش مصرف دارو
ضعف در انجام کار
مشکلات شکمی و سر
احساس خودکم بینی و افسردگی
مغشوش شدن فکر وذهن
علائم آنفولانزا یا سرماخوردگی
پریشانی و گیجی
عدم تمرکز
بی میلی در ترک خانه
افسردگی و اندوه
احساس ناامیدی
ناپایداری خلق و خو و زود زیر گریه زدن
عدم اعتماد به نفس و احساس گناه
احساس ترس از جمع و بیگانگی و تنهایی
کاهش استرس ناشی ازحوادث
راه‌های برطرف‌کردن استرس به این شرح است:
با دیگران درباره احساسات و عواطف خود (عصبانیت، غم و..) صحبت کنید هرچند این کار ممکن است راحت نباشد.
از مددکاران و مشاوران متخصص که با استرس بعد از حادثه سر و کار دارند کمک بگیرید.
خود را مسئول و مقصر حوادث ندانید چرا که با این احساس نمی‌توانید مستقیماً به کار نجات کمکی کنید.
با خوردن غداهای خوب و مقوی، استراحت مناسب، تمدد اعصاب، تفکر و تعمق در جهت بهبود سلامت جسمی و روحی خود
تلاش کنید.
شرایط خانواده و اوضاع را در حال عادی حفظ کرده، خواسته‌ها و مسئولیت‌ها‌یتان را محدود کنید. اوقاتی را با دوستان و خانواده سپری کنید.
در مراسم ترحیم و گرامیداشت ازدست‌رفتگان شرکت کنید.
از حمایت خانواده، دوستان یا نهادهای مذهبی بهره‌مند شوید.
خود را برای حوادث آتی آماده نمایید، تجهیزات و کیف نجات مورد نیاز را مجدد بررسی‌نمایید.
انجام این اقدامات قطعاً باعث راحتی خیال شما می‌شود.
کمک به کودکان برای مقابله با حوادث
کودکان چه حوادث را شخصاً تجربه کرده باشند و چه از طریق تلویزیون یا از گفتگوهای بزرگترها شنیده باشند، حوادث در ذهن کودکان رعب، ترس و ناامنی به وجود می‌آورد.
درهرصورت والدین یا آموزگاران باید از این امر آگاه بوده و درصورت مشاهده استرس آماده کمک به آنها باشند.
عکس‌العمل کودکان در برابر حوادث، بروز ترس، غم و غصه یا مشکلات رفتاری است.
کودکان کم سن تر ممکن است که به مشکلاتی چون شب ادراری، اختلال در خواب، اضطراب و ناراحتی به خاطر دوری از والدین دچار
شوند.
کودکان بزرگتر با مشکلاتی مانند خشم یا افت تحصیلی روبه‌رو می‌شوند.
برخی بچه‌ها حتی ممکن است تنها با مشاهدة حوادث از طریق تلویزیون دچار پریشانی و مشکلات روحی روانی زیاد شوند.
عوامل اصلی ایجاد فشارهای روحی در کودکان از این قرارست:کودکانی که در معرض مستقیم حوادث بوده‌اند و یا مواردی مانند ترک منزل، مرگ یا مصدوم شدن دیگران را دیده یا در طول حادثه دچار جراحت یا ترس شده‌اند.
کودکانی که به واسطه از دست دادن دوست یا یکی از اعضای خانواده دچار غم و اندوه زیاد شده‌اند.
کودکانی که درمعرض استرس طولانی ناشی از حوادث، (مانند زندگی موقت در چادر و کمپ)، ازدست‌دادن دوستان و اقوام و ارتباطات اجتماعی، ازبین رفتن اموال و دارایی ، بیکاری والدین و هزینه‌های تحمیلی درمان در طول دوره بازسازی) قرارگرفته‌اند.
چه عواملی باعث آسیب‌پذیری در کودکان می‌شود؟
در بیشتر موارد بسته به عواملی خطری که ذکرشد، پاسخ‌های پریشانی به حوادث، بیشتر مواقع موقت و گذراست.
در مواقع بروز خطر جدی، مرگ، جراحت و فقدان عزیزان و یا بروز مشکلات ثانویه مثل ازدست‌دادن خانه و کاشانه، علائم بروز افسردگی معمولاً در درازمدت کاهش می‌یابد.
کسانی که مستقیماً حوادث را تجربه کرده‌اند با یادآوری خاطره حوادث و مواجهه با علائمی چون باد و بوران، دود، تودة هوا، آژیر و غیره ممکن است دچار افسردگی شوند.
ذهنیت اولیه و تجربه برخورد با برخی حوادث که منجر به بروز جراحت‌های شدید یا استرس زیاد شده‌اند نیز ممکن است باعث بروز افسردگی و نگرانی شود.
غلبه و کنارآمدن کودکان با حوادث اغلب به رفتار والدین بستگی دارد، آنها خیلی خوب غم و اندوه بزرگترها را درک می‌کنند.
بزرگترها می‌توانند با کنترل احساسات و داشتن برنامه‌ای برای مقابله با حوادث، شدت حوادث و اثرات آن را برای کودکان کم کنند، در واقع آنها بهترین حامی کودکان خود هستند.
بهترین کار در این راستا، ایجاد اعتماد به نفس و حس نظارت و کنترل در کودکان و مشارکت آنها، قبل از بروز حوادث می‌باشد تا بدین وسیله برای برنامه حوادث خانواده آماده شوند. بعد از بروز یک حادثه، کودکان را می‌توان در برنامه بازسای و عادی سازی دخیل کرد.
واکنش کودکان درمقابل حوادث برحسب سن کودکان دوساله؛
کودکانی که قادر به حرف‌زدن نیستند. اگر یک تروما را تجربه کنند قادر به بیان حادثه یا احساسات خود نیستند.
بهرحال، آنها خاطرات حوادث را از روی بو، صدا یا حتی دیدن حفظ می‌کنند.
کودکان در قبال حوادث واکنش‌هایی چون بدخلقی و زودرنجی، گریه بیش از حد و یا درخواست بغل و نوازش از خود نشان می‌دهند.
آنها در این سن بیشتر تحت تاثیر نحوة مقابله و رفتار والدین در برابر حوادث قراردارند.
با گذر زمان، کودکان ممکن است از آن حال و هوا بیرون بیایند و ذهنیت مربوط به سالها قبل را به فراموشی بسپارند.
کودکان پیش‌دبستانی (6-3 سال)؛
آن ها اغلب در مواجه با حوادث، احساس ناتوانی و ضعف می‌کنند.
چرا که سن و سال و جثة آنها کوچک است و توانایی حفاظت از خود و دیگران را ندارند.
درنتیجه آنها بی‌نهایت ازجداشدن از والدین خود واهمه دارند، چراکه معنای فقدان و ازدست دادن همیشگی را نمی‌فهمند.
آنها اثرات را دایمی یا برگشت پذیر می‌بینند.
ممکن است هفته‌ها پس از وقوع یک حادثه شدید، فعالیت‌های این کودکان تداعی و تکرار مجدد حادثه یا سانحه برای چندین بار متوالی باشد.
کودکان10-7 سال (سن مدرسه)؛
بچه‌هایی که در سنین مدرسه هستند، توانایی درک و فهم فقدان و از دست دادن عزیرانشان را دارند.
بعضی کودکان با جزییات حادثه تا حد زیادی درگیر شده و می‌خواهند که دائماً از آن صحبت کنند.
این تمایل با تمرکز کودک در مدرسه تداخل پیداکرده، باعث می‌شود عملکرد وی کاهش پیداکند.
درمدرسه، کودکان ممکن است اطلاعات نادرستی از هم‌سن و سال‌های خود بشنوند، که باعث بروز عکس‌العمل‌هایی چون غم، ترس بسیار و یا ترس از وقوع دوباره حادثه، احساس گناه از افراط و تفریط در حادثه و یا عصبانیت از اینکه حادثه قابل پیش‌بینی نیست و یا در خیال خود نقش نجاتگر را ایفا می‌کنند.
نوجوانان و جوانان (11 تا 18 سال)؛
همچنان که کودکان بزرگ می‌شوند، شناخت و برداشت آنها از رخداد حوادث وسیع‌تر و واکنش آنها همانند بزرگسالان می‌شود.
نوجوانان ممکن است در حوادث، رفتارهای مخاطره‌آمیز مثل رانندگی بی‌مهابا و بی پروا یا مصرف مواد مخدراز خود بروز دهند. بعضی هم ممکن است هراس ترک خانه را داشته و به همین خاطر از انجام فعالیت‌های قبلی خودداری کنند. بیشتر نوجوانان و جوانان در رویاهای خود سیر می‌کنند.
بعد از یک تروما، دنیا ممکن است برای آنها بسیار ناامن و خطرناک جلوه کند. یک نوجوان ممکن است تحت فشار ناشی از احساسات شدید باشد و احساس کند که هنوز نمی‌تواند درمورد آن با دیگران صحبت کند.
ملاقات کردن مکرر کودکان، نیاز روحی آنها می‌باشد
واکنش کودکان متأثر از رفتار، افکار و احساسات والدین است.
بزرگسالان باید آن ها را تشویق کنند که افکار و احساسات خود در مورد حوادث را با دیگران در میان بگذارند.
تعبیر و برداشت‌های نادرست کودکان از حادثه و خطر را با توضیحات درست و شفاف و گوش دادن به دغدغه‌های کودکان و پاسخ به سئوالات آنها رفع کنید.
با تأیید حرف‌ها و برداشت‌های آنها همراه با بحث و صحبت در مورد برنامه‌های درست و دقیق برای ایمنی به آنها احساس دهید.
به حرفهایشان با دقت توجه کنید و اگر کودکی سئوالی در مورد حادثه پرسید خیلی ساده و راحت بدون هیچ پیچیدگی پاسخ وی را بدهید.
بعضی از آن ها در قیاس با دیگران با داشتن اطلاعات کافی در مورد حوادث بیشتر آسوده می‌شوند، پس ببینید که کودکی که از شما سئوال می‌پرسید به چه میزان اطلاعات نیاز دارد.
اگر کودکی در بیان احساساتش با مشکل روبروست از او بخواهید که از حادثه نقاشی بکشد و یا داستانی در مورد آنچه اتفاق افتاده بازگو کند.
سعی کنید علت ترس و نگرانی کودکان را بفهمید و توجه داشته باشید، که در پی حوادث کودکان از این موارد بیشتر احساس ترس و نگرانی دارند:
اینکه حوادث دوباره اتفاق خواهندافتاد.افراد و نزدیک آنها کشته یا مجروح خواهند شد.
آنها دور از خانواده یا تنها خواهند ماند.
حمایت روانی کودکان
درآغوش‌گرفتن و تماس با کودکان به آنها آرامش و قوت قلب می‌دهد.
کودکان را ترغیب کنید تا احساساتشان را بیان کنند.
وقت بیشتری مثلاً زمان خواب را با کودکان بگذرانید.
دقت داشته باشیدکه، برنامه درسی، غذا و استراحت خود را دوباره انجام دهند.
برای کمک به کودکان و ایجاد این احساس در آنها که به ترمیم و به اوضاع خانواده و زندگی کمک می‌کنند آنها را در کارهای روزمره دخالت دهید.
رفتارهای مثبت آنها را تشخیص و مورد تشویق قراردهید.
توجه داشته باشید که بچه‌ها نسبت به حوادث طیف عکس‌العمل‌های متفاوتی دارند.
بچه‌ها را تشویق کنید تا در به روز درآوردن برنامه مقابلع با حوادث به خانواده کمک کنند.
به سوالات کودکان در مورد آنچه اتفاق افتاده، پاسخ صادقانه بدهید.
رفتارهایی مثل شب اداری کودکان را بپذیرید.
مانع بازی و سرگرمی آن ها نشوید.
امکانات بازی و سرگرمی را برای کودکان فراهم کنید.
حتی الامکان از تغییر مکان مدام کودک خودداری کنید.
به نیازهای تغذیه ای وبهداشتی کودکان در تمام سنین توجه کنید.
برای تخلیه هیجانی و تسکین روانی کودکان ، آنان را تشویق به نقاشی کشیدن کنیدو ابزار و لوازم نقاشی را برای آنان مهیا کنید.
اگر بواسطه دنبال کردن اقدامات بالا، از قوت قلب دادن به کودک دچار خستگی شدید،و با اینحال، فرزند شما همچنان دچار افسردگی
است و اگر که عکس‌العمل‌های وی به مرور بد و بدتر می‌شود و یا رفتارهای روزانه وی در مدرسه، خانه، با سایر ارتباطات تداخل می‌یابد.
در اینصورت بهتر است که حتماً با یک متخصص مشورت کنید.
می‌توانید برای رفع نیاز کودکان از کمک و مشورت پزشک کودکان، روانپزشک و متخصصین روان و سلامت بهره‌مند شوید.
نظارت بر استفاده کودکان از رسانه ها
پوشش خبری حوادث در یک حادثه ممکن است باعث ایجاد ترس، سردرگمی و بروز نگرانی در کودکان شود.
این امر بویژه، در مورد حوادث بزرگ مصداق پیدامی‌کند که باعث وارد آوردن خسارات مالی و جانی و جراحت‌های قابل توجه می‌شود.
در موردکودکان به ویژه تکرار تصویر یک حادثه این ذهنیت را تداعی کند که یک حادثه بارها و بارها به وقوع خواهد پیوست.
درصورتی‌که والدین به فرزندان خود اجازه می‌دهند که برای دیدن عکس یا اخبار حوادث از تلویزیون یا از اینترنت استفاده کنند، باید، آنها را همراهی کرده و توضیحات بیشتری در رابطه با حوادث به آنها بدهند.
استفاده از شبکه‌های حمایتی
زمانی‌که والدین احساس خود و نیز راه‌های غلبه بر آن را دریابند، می‌توانند به راحتی به فرزندان خود کمک کنند. برای این کار باید با ایجاد و استفاده از چتر حمایتی اجتماعی خانواده، دوستان، سازمان‌های مرتبط و نهادهای مذهبی و یا سایر منابع مرتبط کمک بگیرند. والدین می‌توانند این موقعیت را طوری ایجاد کنند که در یک حادثه یا وضعیت اضطراری قادر به کنترل و اداره رفتار خود بوده و درواقع بهترین حامی کودکان باشند. درواقع با این کار، والدین بیشتر می‌توانند به فرزندان خود کمک کنند. لازم به ذکر است که والدین همواره بهترین منبع برای کمک و حمایت ازکودکان در مواقع دشوار و سختی می‌باشند. بدین منظور والدین برای کمک و حمایت از فرزندان، باید نیازهای خود را دریافته و برنامه‌ای برای پاسخ به آن داشته باشند.آمادگی در حوادث به افراد کمک می‌کند تا این حقیقت را بپذیرند که حادثه اتفاق خواهد افتاد، درضمن فرصتی فراهم می‌آورد تا آنها به شناسایی و گردآوری منابع موردنیاز برای برخورد با نیازهای اصلی بعد از حادثه بپردازند. افراد با آمادگی بیشتر، بهتر بر مشکلات غلبه کرده و بیشتر فرزندان خود را درمی‌یابند
کمک‌های دیگر دستورالعمل کلی برای کمک به افراد بعد ازحادثه
برای کسب اطلاعات موردنیاز جهت کمک‌رسانی به مصدومین به دقت اخبار گوش فرا دهید و گزارش‌ها را دنبال کنید، ببینید کجا به نیروی داوطلب نیاز است، زمانی‌که تنها نیاز به نیروهای متخصص می‌باشد از منطقه آسیب‌دیده دور بمانید.
در صورت امکان غذا، آب و لوازم ضروری موردنیاز خود را به منطقه حادثه دیده ببرید.
این امر بویژه در مواردی که منطقه وسیعی دچارآسیب‌دیدگی شده و به اقلام و لوازم فوری و ضروری آن هم در اسرع وقت نیازست، بسیارحائز اهمیت می‌باشدبه منظور کمک به سازمان‌های امداد پول نقد یا چک بدهید.
چراکه این سازمان‌ها و گروه‌ها برای کمک، و نیز خریداری اقلام موردنیاز و ارسال آن به مردم نیازمند، سازماندهی شده‌اند.
پوشاک، غذا و یا سایر اقلام ارسالی به سازمان‌های دولتی و یا امدادی به تدریج از بین می‌رود، مگراینکه اقلام خاص و ویژه‌ای درخواست شده باشد.
درحالت عادی، این سازمان‌ها منابعی برای دسته‌بندی اقلام اهدایی ندارند.
اقلام موردنیاز و مشخص (مثل مواد فاسدنشدنی) را به جای اقلام متفاوت اهدا کنید.
ببیند که اقلام و کالاها کجا و از چه طریق ارسال می‌شود، چه کسانی آن را بارگیری می‌کند و درنهایت به چه طریق توزیع می‌شود.
بدون برنامه‌ریزی کافی، اقلام بسیار زیادی بلااستفاده و بی‌مصرف باقی می‌مانند.
کمک به کودکان برای مقابله با حوادث
کودکان چه حوادث را شخصاً تجربه کرده باشند و چه از طریق تلویزیون یا از گفتگوهای بزرگترها شنیده باشند، حوادث در ذهن کودکان رعب، ترس و ناامنی به وجود می‌آورد. درهرصورت والدین یا آموزگاران باید از این امر آگاه بوده و درصورت مشاهده استرس آماده کمک به آنها باشند.عکس‌العمل کودکان در برابر حوادث، بروز ترس، غم و غصه یا مشکلات رفتاری است. کودکان کم سن تر ممکن است که به مشکلاتی چون شب ادراری، اختلال در خواب، اضطراب و ناراحتی به خاطر دوری از والدین دچار شوند. کودکان بزرگتر با مشکلاتی مانند خشم یا افت تحصیلی روبه‌رو می‌شوند. برخی بچه‌ها حتی ممکن است تنها با مشاهدة حوادث از طریق تلویزیون دچار پریشانی و مشکلات روحی روانی زیاد شوند. عوامل اصلی ایجاد فشارهای روحی در کودکان از این قرارست:کودکانی که در معرض مستقیم حوادث بوده‌اند و یا مواردی مانند ترک منزل، مرگ یا مصدوم شدن دیگران را دیده یا در طول حادثه دچار جراحت یا ترس شده‌اند.کودکانی که به واسطه از دست دادن دوست یا یکی از اعضای خانواده دچار غم و اندوه زیاد شده‌اند.کودکانی که درمعرض استرس طولانی ناشی از حوادث، (مانند زندگی موقت در چادر و کمپ)، ازدست‌دادن دوستان و اقوام و ارتباطات اجتماعی، ازبین رفتن اموال و دارایی ، بیکاری والدین و هزینه‌های تحمیلی درمان در طول دوره بازسازی) قرارگرفته‌اند.
چه عواملی باعث آسیب‌پذیری در کودکان می‌شود؟
در بیشتر موارد بسته به عواملی خطری که ذکرشد، پاسخ‌های پریشانی به حوادث، بیشتر مواقع موقت و گذراست. در مواقع بروز خطر جدی، مرگ، جراحت و فقدان عزیزان و یا بروز مشکلات ثانویه مثل ازدست‌دادن خانه و کاشانه، علائم بروز افسردگی معمولاً در درازمدت کاهش می‌یابد. کسانی که مستقیماً حوادث را تجربه کرده‌اند با یادآوری خاطره حوادث و مواجهه با علائمی چون باد و بوران، دود، تودة هوا، آژیر و غیره ممکن است دچار افسردگی شوند. ذهنیت اولیه و تجربه برخورد با برخی حوادث که منجر به بروز جراحت‌های شدید یا استرس زیاد شده‌اند نیز ممکن است باعث بروز افسردگی و نگرانی شود.غلبه و کنارآمدن کودکان با حوادث اغلب به رفتار والدین بستگی دارد، آنها خیلی خوب غم و اندوه بزرگترها را درک می‌کنند. بزرگترها می‌توانند با کنترل احساسات و داشتن برنامه‌ای برای مقابله با حوادث، شدت حوادث و اثرات آن را برای کودکان کم کنند، در واقع آنها بهترین حامی کودکان خود هستند. بهترین کار در این راستا، ایجاد اعتماد به نفس و حس نظارت و کنترل در کودکان و مشارکت آنها، قبل از بروز حوادث می‌باشد تا بدین وسیله برای برنامه حوادث خانواده آماده شوند. بعد از بروز یک حادثه، کودکان را می‌توان در برنامه بازسای و عادی سازی دخیل کرد.
واکنش کودکان درمقابل حوادث برحسب سن کودکان دوساله؛
کودکانی که قادر به حرف‌زدن نیستند. اگر یک تروما را تجربه کنند قادر به بیان حادثه یا احساسات خود نیستند. بهرحال، آنها خاطرات حوادث را از روی بو، صدا یا حتی دیدن حفظ می‌کنند. کودکان در قبال حوادث واکنش‌هایی چون بدخلقی و زودرنجی، گریه بیش از حد و یا درخواست بغل و نوازش از خود نشان می‌دهند. آنها در این سن بیشتر تحت تاثیر نحوة مقابله و رفتار والدین در برابر حوادث قراردارند. با گذر زمان، کودکان ممکن است از آن حال و هوا بیرون بیایند و ذهنیت مربوط به سالها قبل را به فراموشی بسپارند.
کودکان پیش‌دبستانی (6-3 سال)؛ آن ها اغلب در مواجه با حوادث، احساس ناتوانی و ضعف می‌کنند. چرا که سن و سال و جثة آنها کوچک است و توانایی حفاظت از خود و دیگران را ندارند. درنتیجه آنها بی‌نهایت ازجداشدن از والدین خود واهمه دارند، چراکه معنای فقدان و ازدست دادن همیشگی را نمی‌فهمند. آنها اثرات را دایمی یا برگشت پذیر می‌بینند. ممکن است هفته‌ها پس از وقوع یک حادثه شدید، فعالیت‌های این کودکان تداعی و تکرار مجدد حادثه یا سانحه برای چندین بار متوالی باشد.
کودکان10-7 سال (سن مدرسه)؛ بچه‌هایی که در سنین مدرسه هستند، توانایی درک و فهم فقدان و از دست دادن عزیرانشان را دارند. بعضی کودکان با جزییات حادثه تا حد زیادی درگیر شده و می‌خواهند که دائماً از آن صحبت کنند. این تمایل با تمرکز کودک در مدرسه تداخل پیداکرده، باعث می‌شود عملکرد وی کاهش پیداکند. درمدرسه، کودکان ممکن است اطلاعات نادرستی از هم‌سن و سال‌های خود بشنوند، که باعث بروز عکس‌العمل‌هایی چون غم، ترس بسیار و یا ترس از وقوع دوباره حادثه، احساس گناه از افراط و تفریط در حادثه و یا عصبانیت از اینکه حادثه قابل پیش‌بینی نیست و یا در خیال خود نقش نجاتگر را ایفا می‌کنند.
نوجوانان و جوانان (11 تا 18 سال)؛ همچنان که کودکان بزرگ می‌شوند، شناخت و برداشت آنها از رخداد حوادث وسیع‌تر و واکنش آنها همانند بزرگسالان می‌شود. نوجوانان ممکن است در حوادث، رفتارهای مخاطره‌آمیز مثل رانندگی بی‌مهابا و بی پروا یا مصرف مواد مخدراز خود بروز دهند. بعضی هم ممکن است هراس ترک خانه را داشته و به همین خاطر از انجام فعالیت‌های قبلی خودداری کنند. بیشتر نوجوانان و جوانان در رویاهای خود سیر می‌کنند. بعد از یک تروما، دنیا ممکن است برای آنها بسیار ناامن و خطرناک جلوه کند. یک نوجوان ممکن است تحت فشار ناشی از احساسات شدید باشد و احساس کند که هنوز نمی‌تواند درمورد آن با دیگران صحبت کند.
ملاقات کردن مکرر کودکان، نیاز روحی آنها می‌باشد
واکنش کودکان متأثر از رفتار، افکار و احساسات والدین است. بزرگسالان باید آن ها را تشویق کنند که افکار و احساسات خود در مورد حوادث را با دیگران در میان بگذارند. تعبیر و برداشت‌های نادرست کودکان از حادثه و خطر را با توضیحات درست و شفاف و گوش دادن به دغدغه‌های کودکان و پاسخ به سئوالات آنها رفع کنید. با تأیید حرف‌ها و برداشت‌های آنها همراه با بحث و صحبت در مورد برنامه‌های درست و دقیق برای ایمنی به آنها احساس دهید.به حرفهایشان با دقت توجه کنید و اگر کودکی سئوالی در مورد حادثه پرسید خیلی ساده و راحت بدون هیچ پیچیدگی پاسخ وی را بدهید. بعضی از آن ها در قیاس با دیگران با داشتن اطلاعات کافی در مورد حوادث بیشتر آسوده می‌شوند، پس ببینید که کودکی که از شما سئوال می‌پرسید به چه میزان اطلاعات نیاز دارد. اگر کودکی در بیان احساساتش با مشکل روبروست از او بخواهید که از حادثه نقاشی بکشد و یا داستانی در مورد آنچه اتفاق افتاده بازگو کند.سعی کنید علت ترس و نگرانی کودکان را بفهمید و توجه داشته باشید، که در پی حوادث کودکان از این موارد بیشتر احساس ترس و نگرانی دارند:اینکه حوادث دوباره اتفاق خواهندافتاد.افراد و نزدیک آنها کشته یا مجروح خواهند شد.آنها دور از خانواده یا تنها خواهند ماند.
حمایت روانی کودکان
درآغوش‌گرفتن و تماس با کودکان به آنها آرامش و قوت قلب می‌دهد.کودکان را ترغیب کنید تا احساساتشان را بیان کنند.وقت بیشتری مثلاً زمان خواب را با کودکان بگذرانید.دقت داشته باشیدکه، برنامه درسی، غذا و استراحت خود را دوباره انجام دهند.برای کمک به کودکان و ایجاد این احساس در آنها که به ترمیم و به اوضاع خانواده و زندگی کمک می‌کنند آنها را در کارهای روزمره دخالت دهید.رفتارهای مثبت آنها را تشخیص و مورد تشویق قراردهید.توجه داشته باشید که بچه‌ها نسبت به حوادث طیف عکس‌العمل‌های متفاوتی دارند.بچه‌ها را تشویق کنید تا در به روز درآوردن برنامه مقابلع با حوادث به خانواده کمک کنند.به سوالات کودکان در مورد آنچه اتفاق افتاده، پاسخ صادقانه بدهید.رفتارهایی مثل شب اداری کودکان را بپذیرید.مانع بازی و سرگرمی آن ها نشوید. امکانات بازی و سرگرمی را برای کودکان فراهم کنید.حتی الامکان از تغییر مکان مدام کودک خودداری کنید.به نیازهای تغذیه ای وبهداشتی کودکان در تمام سنین توجه کنید.برای تخلیه هیجانی و تسکین روانی کودکان ، آنان را تشویق به نقاشی کشیدن کنیدو ابزار و لوازم نقاشی را برای آنان مهیا کنید.اگر بواسطه دنبال کردن اقدامات بالا، از قوت قلب دادن به کودک دچار خستگی شدید،و با اینحال، فرزند شما همچنان دچار افسردگی است و اگر که عکس‌العمل‌های وی به مرور بد و بدتر می‌شود و یا رفتارهای روزانه وی در مدرسه، خانه، با سایر ارتباطات تداخل می‌یابد. در اینصورت بهتر است که حتماً با یک متخصص مشورت کنید. می‌توانید برای رفع نیاز کودکان از کمک و مشورت پزشک کودکان، روانپزشک و متخصصین روان و سلامت بهره‌مند شوید.
نظارت بر استفاده کودکان از رسانه ها
پوشش خبری حوادث در یک حادثه ممکن است باعث ایجاد ترس، سردرگمی و بروز نگرانی در کودکان شود. این امر بویژه، در مورد حوادث بزرگ مصداق پیدامی‌کند که باعث وارد آوردن خسارات مالی و جانی و جراحت‌های قابل توجه می‌شود. در موردکودکان به ویژه تکرار تصویر یک حادثه این ذهنیت را تداعی کند که یک حادثه بارها و بارها به وقوع خواهد پیوست.درصورتی‌که والدین به فرزندان خود اجازه می‌دهند که برای دیدن عکس یا اخبار حوادث از تلویزیون یا از اینترنت استفاده کنند، باید، آنها را همراهی کرده و توضیحات بیشتری در رابطه با حوادث به آنها بدهند.
استفاده از شبکه‌های حمایتی
زمانی‌که والدین احساس خود و نیز راه‌های غلبه بر آن را دریابند، می‌توانند به راحتی به فرزندان خود کمک کنند. برای این کار باید با ایجاد و استفاده از چتر حمایتی اجتماعی خانواده، دوستان، سازمان‌های مرتبط و نهادهای مذهبی و یا سایر منابع مرتبط کمک بگیرند. والدین می‌توانند این موقعیت را طوری ایجاد کنند که در یک حادثه یا وضعیت اضطراری قادر به کنترل و اداره رفتار خود بوده و درواقع بهترین حامی کودکان باشند. درواقع با این کار، والدین بیشتر می‌توانند به فرزندان خود کمک کنند. لازم به ذکر است که والدین همواره بهترین منبع برای کمک و حمایت ازکودکان در مواقع دشوار و سختی می‌باشند. بدین منظور والدین برای کمک و حمایت از فرزندان، باید نیازهای خود را دریافته و برنامه‌ای برای پاسخ به آن داشته باشند.آمادگی در حوادث به افراد کمک می‌کند تا این حقیقت را بپذیرند که حادثه اتفاق خواهد افتاد، درضمن فرصتی فراهم می‌آورد تا آنها به شناسایی و گردآوری منابع موردنیاز برای برخورد با نیازهای اصلی بعد از حادثه بپردازند. افراد با آمادگی بیشتر، بهتر بر مشکلات غلبه کرده و بیشتر فرزندان خود را درمی‌یابند.
کمک‌های دیگر دستورالعمل کلی برای کمک به افراد بعد ازحادثه
برای کسب اطلاعات موردنیاز جهت کمک‌رسانی به مصدومین به دقت اخبار گوش فرا دهید و گزارش‌ها را دنبال کنید، ببینید کجا به نیروی داوطلب نیاز است، زمانی‌که تنها نیاز به نیروهای متخصص می‌باشد از منطقه آسیب‌دیده دور بمانید.در صورت امکان غذا، آب و لوازم ضروری موردنیاز خود را به منطقه حادثه دیده ببرید. این امر بویژه در مواردی که منطقه وسیعی دچارآسیب‌دیدگی شده و به اقلام و لوازم فوری و ضروری آن هم در اسرع وقت نیازست، بسیارحائز اهمیت می‌باشدبه منظور کمک به سازمان‌های امداد پول نقد یا چک بدهید. چراکه این سازمان‌ها و گروه‌ها برای کمک، و نیز خریداری اقلام موردنیاز و ارسال آن به مردم نیازمند، سازماندهی شده‌اند.پوشاک، غذا و یا سایر اقلام ارسالی به سازمان‌های دولتی و یا امدادی به تدریج از بین می‌رود، مگراینکه اقلام خاص و ویژه‌ای درخواست شده باشد. درحالت عادی، این سازمان‌ها منابعی برای دسته‌بندی اقلام اهدایی ندارند. اقلام موردنیاز و مشخص (مثل مواد فاسدنشدنی) را به جای اقلام متفاوت اهدا کنید. ببیند که اقلام و کالاها کجا و از چه طریق ارسال می‌شود، چه کسانی آن را بارگیری می‌کند و درنهایت به چه طریق توزیع می‌شود. بدون برنامه‌ریزی کافی، اقلام بسیار زیادی بلااستفاده و بی‌مصرف باقی می‌مانند
